تصور کنید به تازگی عمل جراحی بینی انجام داده‌اید، هدفی که مدت‌ها در سر داشتید و اکنون به واقعیت پیوسته است. اما در کنار حس خوشایند تغییر، ممکن است با یک مسئله نسبتاً شایع روبرو شوید: آبریزش بینی بعد از عمل بینی. این وضعیت می‌تواند کمی نگران‌کننده باشد و سوالات زیادی را در ذهن شما ایجاد کند. آیا این آبریزش طبیعی است؟ چه مدت طول می‌کشد؟ و مهم‌تر از همه، چگونه می‌توان آن را مدیریت کرد؟ در این مقاله، ما به طور جامع به بررسی دلایل آبریزش بینی بعد از عمل بینی که موجب خارش بینی بعد از عمل بینی نیز می شود می‌پردازیم، علائم طبیعی و غیرطبیعی آن را توضیح می دهیم و راهکارهای موثری برای مدیریت و کاهش این عارضه ارائه می‌دهیم.
دلایل آبریزش بینی پس از جراحی
آبریزش بینی بعد از عمل بینی یک واکنش طبیعی بدن به تغییرات و دستکاری‌های انجام شده در ساختار داخلی بینی است. در طول عمل جراحی، بافت‌های مخاطی بینی ملتهب می‌شوند و این التهاب می‌تواند منجر به افزایش تولید مخاط و در نتیجه، آبریزش بینی بعد از عمل بینی شود. علاوه بر این، برش‌ها و تغییراتی که در ساختار استخوانی و غضروفی بینی ایجاد می‌شوند نیز می‌توانند بر عملکرد طبیعی غدد مخاطی تاثیر بگذارند.
التهاب و تورم بافت‌های مخاطی
اصلی‌ترین دلیل آبریزش بینی بعد از عمل بینی، التهاب و تورم بافت‌های داخلی بینی است. جراحی به خودی خود یک تروما برای بدن محسوب می‌شود و بینی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در پاسخ به این تروما، بدن واکنش التهابی نشان می‌دهد که منجر به افزایش جریان خون در ناحیه جراحی و در نتیجه، تورم و افزایش ترشحات مخاطی می‌شود. این ترشحات معمولاً در روزهای اولیه پس از جراحی بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد.
تاثیرات بیهوشی
داروهای بیهوشی که در طول عمل جراحی استفاده می‌شوند نیز می‌توانند به طور موقت بر عملکرد سیستم تنفسی و تولید مخاط تاثیر بگذارند. برخی از این داروها ممکن است باعث تحریک غدد مخاطی و افزایش آبریزش بینی بعد از عمل بینی شوند. این تاثیر معمولاً موقتی است و با دفع کامل دارو از بدن، برطرف می‌شود.
وجود تامپون یا اسپلینت بینی
در بسیاری از جراحی‌های بینی، برای حفظ ساختار جدید بینی و جلوگیری از خونریزی، از تامپون یا اسپلینت‌های داخلی استفاده می‌شود. وجود این مواد خارجی در داخل بینی می‌تواند باعث تحریک مخاط و افزایش ترشحات شود. پس از برداشتن تامپون یا اسپلینت، ممکن است همچنان برای مدتی آبریزش بینی بعد از عمل بینی ادامه داشته باشد تا بافت‌های داخلی به وضعیت طبیعی خود بازگردند.
واکنش به بخیه‌ها
بخیه های داخلی که برای ترمیم بافت‌ها استفاده می‌شوند نیز می‌توانند در روزهای اولیه پس از جراحی باعث تحریک و افزایش ترشحات شوند. این واکنش معمولاً خفیف است و با جذب یا کشیدن بخیه‌ها، آبریزش بینی بعد از عمل بینی نیز کاهش می‌یابد.
تغییرات در ساختار بینی
تغییراتی که در طول جراحی در ساختار استخوانی و غضروفی بینی ایجاد می‌شوند، می‌توانند بر نحوه جریان هوا و تخلیه مخاط از سینوس‌ها تاثیر بگذارند. این تغییرات ممکن است به طور موقت باعث تجمع مخاط و آبریزش بینی بعد از عمل بینی شوند. با گذشت زمان و تطبیق ساختار جدید بینی، این وضعیت بهبود می‌یابد.
مدیریت ترشحات بینی در هفته اول پس از جراحی
هفته اول پس از جراحی بینی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مدیریت صحیح ترشحات می‌تواند به تسریع روند بهبودی کمک کند. در این دوره، آبریزش بینی بعد از عمل بینی معمولاً در اوج خود قرار دارد و ممکن است با کمی خونابه نیز همراه باشد.
استفاده از گاز استریل
برای جمع‌آوری ترشحات، به جای دستمال کاغذی که ممکن است باعث تحریک بیشتر پوست اطراف بینی شود، از گاز استریل استفاده کنید. به آرامی گاز را زیر بینی خود قرار دهید تا ترشحات را جذب کند و به طور مرتب آن را تعویض کنید.
اجتناب از فین کردن
فین کردن در هفته اول پس از جراحی بینی اکیداً ممنوع است. این کار می‌تواند فشار زیادی به ساختارهای تازه ترمیم شده وارد کند و خطر خونریزی و آسیب را افزایش دهد. اگر احساس گرفتگی دارید، از روش‌های ملایم‌تری برای تخلیه مخاط استفاده کنید.
استفاده از اسپری‌های مرطوب‌کننده بینی
خشکی هوا می‌تواند آبریزش بینی بعد از عمل بینی را تشدید کند. استفاده از اسپری‌های مرطوب‌کننده بینی که پزشک تجویز کرده است، می‌تواند به حفظ رطوبت مجاری تنفسی و کاهش تحریک کمک کند.
استراحت و بالا نگه داشتن سر
استراحت کافی و بالا نگه داشتن سر هنگام خواب و استراحت می‌تواند به کاهش تورم و در نتیجه، کاهش آبریزش بینی بعد از عمل بینی کمک کند. از فعالیت‌های سنگین که باعث افزایش فشار خون می‌شوند، خودداری کنید.
روش‌های شست‌وشوی بینی با سرم نمکی
شست‌وشوی بینی با سرم نمکی یک روش ایمن و موثر برای پاکسازی مجاری تنفسی، کاهش التهاب و تسریع بهبودی پس از جراحی بینی است. این روش به کاهش آبریزش بینی بعد از عمل بینی و بهبود تنفس کمک می‌کند.
تهیه محلول سرم نمکی
می‌توانید سرم نمکی آماده را از داروخانه‌ها تهیه کنید یا خودتان در منزل آن را تهیه کنید. برای تهیه محلول خانگی، یک قاشق چایخوری نمک بدون ید را در یک لیوان آب جوشیده ولرم حل کنید. اطمینان حاصل کنید که نمک به طور کامل حل شده باشد.
استفاده از سرنگ یا بطری شست‌وشو
محلول سرم نمکی را در یک سرنگ بدون سوزن یا بطری مخصوص شست‌وشوی بینی بریزید. سر خود را کمی به یک طرف خم کنید و به آرامی محلول را از یک سوراخ بینی وارد کنید. اجازه دهید محلول از سوراخ دیگر بینی خارج شود. این کار را چند بار برای هر سوراخ بینی تکرار کنید.
زمان مناسب برای شست‌وشو
معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند که شست‌وشوی بینی را از حدود یک هفته پس از جراحی و پس از برداشتن تامپون‌ها شروع کنید. تعداد دفعات شست‌وشو در روز را پزشک تعیین می‌کند، اما معمولاً 2 تا 3 بار در روز کافی است.
نکات مهم در شست‌وشوی بینی
- از آب مقطر یا آب جوشیده و سرد شده استفاده کنید.
- فشار وارد شده هنگام شست‌وشو باید ملایم باشد.
- پس از شست‌وشو، به آرامی بینی خود را خشک کنید.
- از استفاده از محلول‌های شست‌وشوی بینی آماده که حاوی مواد افزودنی هستند، خودداری کنید، مگر اینکه پزشک توصیه کرده باشد.
تشخیص ترشحات طبیعی و غیرطبیعی پس از جراحی بینی
در دوران نقاهت پس از جراحی بینی، توجه به نوع و رنگ ترشحات بینی بسیار مهم است. تشخیص ترشحات طبیعی از غیرطبیعی می‌تواند به شما در تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی کمک کند.
ترشحات طبیعی
در روزهای اولیه پس از جراحی، مشاهده ترشحات مخاطی رقیق و شفاف یا کمی مایل به صورتی به دلیل وجود خونابه طبیعی است. این ترشحات به تدریج کاهش یافته و شفاف‌تر می‌شوند. وجود کمی لخته خون کوچک نیز در روزهای اول طبیعی تلقی می‌شود.
ترشحات غیرطبیعی
وجود ترشحات غلیظ، زرد، سبز یا خاکستری می‌تواند نشانه عفونت باشد و نیازمند بررسی توسط پزشک است. همچنین، خونریزی شدید و مداوم از بینی که با روش‌های معمول متوقف نمی‌شود، یک علامت غیرطبیعی است و باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود. بوی نامطبوع ترشحات نیز می‌تواند نشانه عفونت باشد.
علائم هشدار دهنده
علاوه بر تغییر در رنگ و غلظت ترشحات، علائم دیگری نیز وجود دارند که در صورت مشاهده آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنید:
- افزایش ناگهانی تورم و درد در ناحیه بینی و صورت
- تب و لرز
- سردرد شدید
- تغییر در حس بویایی
چه مدت بعد از عمل بینی آبریزش بینی ادامه دارد؟
مدت زمان آبریزش بینی بعد از عمل بینی در افراد مختلف متفاوت است، اما معمولاً در هفته‌های اول پس از جراحی به اوج خود می‌رسد و به تدریج طی 2 تا 4 هفته کاهش می‌یابد. در برخی موارد، ممکن است تا چند ماه نیز کمی آبریزش بینی بعد از عمل بینی خفیف وجود داشته باشد.
چگونه می‌توان آبریزش بینی بعد از عمل را کاهش داد؟
برای کاهش آبریزش بینی بعد از عمل بینی می‌توانید از روش‌هایی مانند بالا نگه داشتن سر هنگام استراحت، استفاده از اسپری‌های مرطوب‌کننده بینی (با تجویز پزشک)، شست‌وشوی ملایم بینی با سرم نمکی و اجتناب از فین کردن استفاده کنید. همچنین، حفظ رطوبت محیط نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
کلام آخر
اگر در مورد آبریزش بینی بعد از عمل بینی یا هر مسئله دیگری مربوط به جراحی بینی سوال یا نگرانی دارید، توصیه می‌کنیم با یک جراح پلاستیک باتجربه و ماهر مشورت کنید. جناب دکتر حمیدرضا مفرد با سال‌ها تجربه در زمینه جراحی‌های زیبایی بینی و صورت، می‌توانند راهنمایی‌های دقیق و تخصصی را در اختیار شما قرار دهند و به تمامی سوالات شما پاسخ دهند.
