جراحی بینی، که به آن رینوپلاستی نیز گفته می‌شود، یکی از رایج‌ترین جراحی‌های زیبایی در سراسر جهان است. این عمل با هدف بهبود ظاهر بینی و گاهی اوقات اصلاح مشکلات تنفسی انجام می‌شود. با وجود موفقیت‌آمیز بودن این جراحی در اکثر موارد، بروز برخی عوارض جانبی پس از آن، از جمله خونریزی بعد از عمل بینی، امری نسبتاً شایع است که می‌تواند برای بیمار نگران‌کننده باشد. در این مقاله، به بررسی جامع علت‌های شایع خونریزی بعد از عمل بینی می‌پردازیم، علائم هشداردهنده را شناسایی می‌کنیم، روش‌های کنترل آن در منزل را شرح می‌دهیم و در نهایت، توصیه‌های مهمی را ارائه خواهیم داد.
علت‌های شایع خونریزی بعد از عمل بینی
خونریزی بعد از عمل بینی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که بیشتر آن‌ها در روزهای اولیه پس از جراحی طبیعی تلقی می‌شوند. درک این علل می‌تواند به شما کمک کند تا در صورت بروز آن، با آرامش بیشتری با موضوع برخورد کنید و اقدامات لازم را انجام دهید.
دستکاری بافت‌های داخلی بینی در حین جراحی
در طول عمل رینوپلاستی، جراح به منظور تغییر شکل و ساختار بینی، بافت‌های مختلفی از جمله غضروف، استخوان، مخاط و عروق خونی را دستکاری می‌کند. این دستکاری‌ها به طور طبیعی منجر به آسیب مویرگ‌های ظریف و عروق کوچک در داخل بینی می‌شوند. در نتیجه، در ساعات و روزهای اولیه پس از جراحی، مقداری خونریزی بعد از عمل بینی انتظار می‌رود. این خونریزی معمولاً خفیف است و به تدریج کاهش می‌یابد.
وجود بخیه‌ها و پانسمان داخلی
پس از اتمام جراحی، جراح برای حفظ ساختار جدید بینی و کمک به ترمیم بافت‌ها، ممکن است از بخیه‌های داخلی و پانسمان‌های مخصوص در داخل بینی استفاده کند. وجود این مواد خارجی می‌تواند به طور موقت باعث تحریک مخاط بینی و در نتیجه، خونریزی بعد از عمل بینی شود. همچنین، برداشتن این پانسمان‌ها نیز ممکن است با مقدار کمی خونریزی همراه باشد.
خشکی مخاط بینی
پس از جراحی بینی، به دلیل تغییرات در جریان هوا و همچنین استفاده از برخی داروها، مخاط بینی ممکن است دچار خشکی شود. خشکی مخاط می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های کوچک و آسیب‌پذیری عروق خونی شود که این امر احتمال خونریزی بعد از عمل بینی را افزایش می‌دهد. استفاده از مرطوب‌کننده‌های مخصوص بینی و بخور سرد می‌تواند به کاهش این مشکل کمک کند.
افزایش فشار خون
افزایش ناگهانی فشار خون یکی دیگر از علت‌های شایع خونریزی بعد از عمل بینی است. عواملی مانند استرس، فعالیت بدنی سنگین، مصرف برخی داروها و حتی عطسه یا سرفه شدید می‌توانند باعث افزایش فشار خون و در نتیجه، پاره شدن مویرگ‌های آسیب‌دیده در بینی و بروز خونریزی شوند. کنترل فشار خون پس از جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است.
ضربه یا آسیب به بینی
حتی یک ضربه کوچک یا فشار ناخواسته به بینی در دوران نقاهت می‌تواند باعث خونریزی بعد از عمل بینی شود. به همین دلیل، رعایت احتیاط و محافظت از بینی در برابر هرگونه آسیب احتمالی بسیار مهم است. از انجام فعالیت‌هایی که احتمال برخورد یا ضربه به بینی در آن‌ها وجود دارد، خودداری کنید.
عفونت
در موارد نادر، عفونت در ناحیه جراحی می‌تواند یکی از علت‌های خونریزی بعد از عمل بینی باشد. علائم عفونت معمولاً شامل قرمزی، تورم، درد شدید و ترشحات چرکی همراه با خونریزی است. در صورت مشاهده این علائم، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
مشکلات انعقادی خون
افرادی که دارای مشکلات زمینه‌ای در انعقاد خون هستند یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، ممکن است بیشتر از سایرین مستعد خونریزی بعد از عمل بینی باشند. اطلاع دادن این موضوع به جراح قبل از عمل بسیار مهم است تا اقدامات احتیاطی لازم در نظر گرفته شود.
زمان‌بندی احتمالی شروع خونریزی پس از جراحی
خونریزی بعد از عمل بینی معمولاً در ساعات اولیه پس از جراحی آغاز می‌شود و ممکن است تا چند روز ادامه داشته باشد. در 24 تا 48 ساعت اول، خروج ترشحات خونی و مخاطی از بینی امری طبیعی است. این خونریزی معمولاً به تدریج کاهش می‌یابد. با این حال، در برخی موارد، ممکن است خونریزی به طور ناگهانی پس از چند روز یا حتی یک هفته از جراحی شروع شود. این نوع خونریزی معمولاً ناشی از عواملی مانند پاره شدن دلمه‌های خون داخل بینی، افزایش فشار خون یا ضربه جزئی به بینی است. در هر صورت، اگر خونریزی بعد از عمل بینی شدید، مداوم یا همراه با علائم نگران‌کننده باشد، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
علائم هشداردهنده خونریزی نگران‌کننده
در حالی که مقدار کمی خونریزی بعد از عمل بینی در دوران نقاهت طبیعی است، برخی علائم هشداردهنده وجود دارند که در صورت مشاهده آن‌ها، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
خونریزی شدید و غیرقابل کنترل: اگر خونریزی به حدی باشد که نیاز به تعویض مکرر پانسمان داشته باشید و متوقف نشود.
خونریزی همراه با لخته‌های بزرگ خون: خروج لخته‌های بزرگ خون می‌تواند نشان‌دهنده خونریزی فعال و قابل توجه باشد.
احساس سرگیجه، ضعف یا سبکی سر: این علائم ممکن است ناشی از کاهش حجم خون به دلیل خونریزی زیاد باشد.
افزایش ضربان قلب: بدن در واکنش به خونریزی شدید، ممکن است ضربان قلب را افزایش دهد.
تغییر ناگهانی در میزان خونریزی: اگر پس از کاهش خونریزی، دوباره به طور ناگهانی افزایش یابد.
خونریزی از پشت حلق: اگر خون به جای خروج از سوراخ‌های بینی، به پشت حلق سرازیر شود.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به هیچ عنوان خوددرمانی نکنید و فوراً با جراح خود یا نزدیک‌ترین مرکز درمانی تماس بگیرید.
روش‌های کنترل خونریزی در منزل
در صورتی که خونریزی بعد از عمل بینی خفیف باشد، می‌توانید با انجام برخی اقدامات در منزل به کنترل آن کمک کنید. این روش‌ها عبارتند از:
- قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه بینی و پیشانی می‌تواند به انقباض عروق خونی و کاهش خونریزی کمک کند. کمپرس را به مدت 15 تا 20 دقیقه و چند بار در روز استفاده کنید.
- هنگام استراحت و خواب، سر خود را با استفاده از چند بالش بالاتر از سطح بدن قرار دهید. این کار به کاهش فشار در ناحیه سر و گردن و در نتیجه، کاهش خونریزی کمک می‌کند.
- فین کردن می‌تواند فشار زیادی به داخل بینی وارد کرده و باعث تشدید خونریزی بعد از عمل بینی شود. در صورت نیاز به تمیز کردن بینی، به آرامی با استفاده از یک دستمال کاغذی نرم، ترشحات را پاک کنید.
- اجتناب از خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین که می‌توانند فشار خون را افزایش داده و باعث شروع یا تشدید خونریزی شوند.
- استراحت به بدن شما کمک می‌کند تا روند بهبودی را به طور موثرتری طی کند و احتمال بروز عوارضی مانند خونریزی را کاهش دهد.
- نوشیدن آب و مایعات دیگر به حفظ رطوبت بدن و مخاط بینی کمک می‌کند و از خشکی که می‌تواند منجر به خونریزی شود، جلوگیری می‌کند.
- اسپری‌های محلول نمکی می‌توانند به مرطوب نگه داشتن مخاط بینی و پاک کردن آرام ترشحات کمک کنند. از مصرف اسپری‌های دکونژستانت بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
مهم است به یاد داشته باشید که این روش‌ها برای کنترل خونریزی خفیف و موقت مناسب هستند. در صورت ادامه یا شدت یافتن خونریزی، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
چه مقدار خونریزی بعد از عمل بینی طبیعی است؟
در 24 تا 48 ساعت اول پس از جراحی بینی، خروج مقدار کمی ترشحات خونی و مخاطی از بینی طبیعی است. این خونریزی معمولاً به صورت قطره‌ای یا نواری است و به تدریج کاهش می‌یابد. اگر خونریزی شدید باشد و نیاز به تعویض مکرر پانسمان داشته باشید، غیرطبیعی تلقی می‌شود و باید به پزشک مراجعه کنید.
چه مدت بعد از عمل بینی احتمال خونریزی وجود دارد؟
بیشترین احتمال خونریزی بعد از عمل بینی در روزهای اول پس از جراحی وجود دارد. با این حال، ممکن است تا یک هفته پس از عمل نیز به دلیل عواملی مانند پاره شدن دلمه‌های خون یا ضربه جزئی، خونریزی رخ دهد. اگر خونریزی پس از گذشت یک هفته از جراحی شروع شد یا شدت یافت، حتماً با پزشک خود تماس بگیرید.
چه کارهایی برای جلوگیری از خونریزی بعد از عمل بینی باید انجام داد؟
برای جلوگیری از خونریزی بعد از عمل بینی، رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک بسیار مهم است. از فین کردن، خم شدن، بلند کردن اجسام سنگین و انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید. سر خود را هنگام استراحت بالا نگه دارید، از کمپرس سرد استفاده کنید و مایعات فراوان بنوشید. همچنین، از هرگونه ضربه یا فشار به بینی خودداری کنید.
کلام آخر
جناب دکتر حمیدرضا مفرد یکی از جراحان برجسته و با تجربه در زمینه جراحی بینی هستند. ایشان با بهره‌گیری از دانش روز و تکنیک‌های نوین جراحی، همواره در تلاش برای ارائه بهترین نتایج به بیماران خود می‌باشند. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در مورد جراحی بینی، انواع اسپلینت بینی یا مشاوره با دکتر مفرد، می‌توانید به وب‌سایت یا مطب ایشان مراجعه فرمایید.
